Kopczyki z kamieni w portugalskich górach - mariolas
Portugalia znana i nieznana

Kopczyki z kamieni w portugalskich górach, czyli kilka słów o mariolas

Małe stosy kamieni często i gęsto ustawiane w Serra da Estrela, Gerês i innych górach pełnią bardzo ważną funkcję. Nie są ładnymi dekoracjami ustawianymi na szlaku (choć trzeba przyznać, że mają swój urok), ale przede wszystkim wskazówkami co do jego poprawności. Kopczyki z kamieni szczególnie przydatne są podczas mglistych lub deszczowych dni, kiedy bardzo łatwo zgubić trasę.

Kamienie ułożone jeden na drugim w górach, zwłaszcza jeśli jest ich całkiem sporo, wyglądają tajemniczo i zachęcają do robienia zdjęć. Możemy je spotkać w różnych państwach, także w Portugalii. Tu, w krainie odkrywców, nazywane są mariolas.

Przybierają różnorodne formy: czasami są to małe kopczyki złożone zaledwie z 3-4 kamieni, kiedy indziej możemy natknąć się na wysokie kopce mające naprawdę imponującą wysokość. Niektóre stosy kamieni przyjmują nawet formę zadaszenia czy groty, w której można się ukryć w razie nagłego deszczu czy porywistego wiatru.

Gdy na szlaku ujrzymy takie prymitywne konstrukcje, przede wszystkim warto pamiętać, że nie zostały ustawione tam bez powodu (a przynajmniej nie powinny).

Kopczyki z kamieni - mariolas - szlak - Geres
Stosy z kamieni często można odnaleźć na szlakach górskich w Peneda-Gerês
Kopczyki z kamieni - mariolas - mały kopiec
Malutka mariola napotkana na szlaku
Kopczyki z kamieni - mariolas - Geres
Prymitywna budowla z kamieni, w której można schronić się przed deszczem
Kopczyki z kamieni - mariolas - Las Medulas
Mariolas wskazują drogę także pielgrzymom udającym się do Santiago de Compostela

Dawne znaczenie mariolas

W przeszłości mariolas przede wszystkim wskazywały szlak osobom z okolicznych miejscowości, które wypasały owce i bydło w trudnych warunkach górskich. Mgły, deszcze czy rozstaje dróg mogły skutecznie zmylić gospodarzy i zwieść ich z głównej ścieżki.

Kopczyki z kamieni były łatwą i skuteczną formą do wskazania właściwego szlaku, a tym samym zapewniania  bezpieczeństwa.

Dziś w górskich regionach Portugalii, nadal możemy spotkać zwierzęta wypasane w wyższych partiach gór, głównie bydło. Krowy z wielkimi rogami chodzące samopas po wąskich drogach i ścieżkach wcale nie są tak rzadkim widokiem.

I choć obecnie oznaczenia w postaci mariolas nieco straciły na swoim pierwotnym znaczeniu (za sprawą mechanizacji rolnictwa, rozwoju turystyki itp.), to wciąż wskazują drogę – głównie łazikom górskim szukającym odpoczynku podczas wędrówki wśród natury.

Kopczyki z kamieni - mariolas - krowa
Krowy z długimi rogami spacerujące po szlakach górskich to portugalska sielskość w pigułce

Obecna rola kopczyków z kamieni

Wiele szlaków górskich w Portugalii ma odpowiednie oznaczenia umieszczane na głazach lub drzewach (tabliczki znane z polskich realiów są tu prawdziwą rzadkością).

Nie wszystkie ścieżki są jednak oczywiste – w praktyce wcale nie tak łatwo o stuprocentową pewność co do obranego szlaku. Stosy kamieni stanowią świetne uzupełnienie do wskazania właściwej drogi, a czasami bywają nawet jedyną jej wytyczną!

Kopczyki z kamieni ustawiane są więc w pewnych odległościach, w strategicznych miejscach i stanowią doskonałe źródło odniesienia. Szczególnie przydatne są w gęstej mgle, a zimą – podczas oszronienia lub ośnieżenia głazów i drzew (tak, w Portugalii także można znaleźć śnieg!).

Przeczytaj nieco więcej o poszukiwaniu portugalskiego śniegu tutaj: Pitões das Júnias – zwiedzanie wioski i trekking w śniegu >>>

Kopczyki z kamieni - mariolas na szlaku
Niewielki kopczyk z kamieni na szlaku Trilho dos Currais w Gerês

Stosy kamieni są więc widoczne zawsze i wszędzie, podczas gdy oficjalne oznaczenia PR, GR lub PL mogą zostać niezauważone (np. poprzez zarośnięcie mchem) lub zniszczone (np. w trakcie pożaru lasu).

Przy okazji warto wyjaśnić, czym są tajemnicze akronimy:

  • PR (port. Pequena Rota) – szlak pieszy (krótkodystansowy), zazwyczaj poniżej 30 km, oznaczony czerwonym i żółtym kolorem;
  • GR (port. Grande Rota) – szlak długodystansowy, zazwyczaj powyżej 30 km, oznaczony czerwonym i białym kolorem (jak flaga Polski);
  • PL (port. Percursos Locais) – szlak lokalny (krótkodystansowy), dotyczy tras biegnących w połowie lub całkowicie na terenach miejskich, oznaczony zielonym i białym kolorem.
Kopczyki z kamieni - mariolas - oznaczenie szlaku
Wspólny szlak łączący GR (długodystansowy) i PR (krótkodystansowy)

Kopczyki z kamieni znalezione na szlaku są więc nie tylko ładnym „znaleziskiem”, ale przede wszystkim przydatną i niezwykle pomocną wskazówką podczas górskich marszów. Warto o tym pamiętać i nie układać własnych stosów z kamieni w miejscach przypadkowych, a przez to mylących innych spacerowiczów.

Apele o niebudowanie nic nieznaczących stosów kamieni na szlakach górskich pojawiają się co jakiś czas w mediach społecznościowych dotyczących górskich wycieczek w Portugalii. Taka prośba widnieje także na oficjalnej stronie Parku Narodowego Peneda-Gerês (port. Parque Nacional da Peneda-Gerês).

Warto o tym pamiętać, gdy na szlaku napotkamy kopczyk z kamieni. Zanim ułożymy kolejny, zastanówmy się, czy rzeczywiście ma to sens oraz czy swoim działaniem nie zaszkodzimy innym wędrowcom oraz gospodarzom wypasającym bydło w górach.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *